Rusya’nın en büyük bankasının üst düzey bir yöneticisi Reuters’e verdiği demeçte, Çin’in DeepSeek şirketinin ABD’li rakiplerinden çok daha ucuza bir yapay zeka modeli yaratarak teknoloji dünyasını altüst etmesiyle birlikte Sberbank’ın Çinli araştırmacılarla ortak yapay zeka projelerinde işbirliği yapmayı planladığını söyledi.
“Sınır tanımayan” bir stratejik ortaklığı paylaşan Rusya ve Çin, askeri uygulamalar da dahil olmak üzere uzun zamandır yapay zeka işbirliğinden bahsediyor ancak bunun derinliği veya kapsamı hakkında kamuoyunda çok az şey biliniyor.
CEO German Gref yönetimindeki Sberbank, kendisini ağır bürokrasinin yükünü taşıyan Sovyet tarzı eski bir devlet tasarruf bankasından Rusya’nın yapay zeka alanındaki önde gelen oyuncularından birine dönüştürdü ve 2023 yılında GigaChat modelini piyasaya sürdü.
“Sberbank’ın çok sayıda bilim insanı var. Onlar aracılığıyla Çin’den araştırmacılarla ortak araştırma projeleri yürütmeyi planlıyoruz,” diyor Sberbank Birinci CEO Yardımcısı Alexander Vedyakhin Reuters’e verdiği demeçte. Vedyakhin, bankanın Çin’de kimlerle işbirliği yapmayı planladığını belirtmedi.
Hangzhou merkezli bir startup olan DeepSeek, yatırımcıların düşük maliyetli modellerinin Nvidia gibi ABD’li liderlerin hakimiyetini tehdit edeceği iddiasıyla geçen ay küresel piyasalarda şok etkisi yarattı.
Washington tarafından Batı’ya yönelik en büyük ulus devlet tehditleri olarak gösterilen Rusya ve Çin arasındaki potansiyel bir yapay zeka ittifakı, Çin ve ABD arasındaki yapay zeka hakimiyeti yarışının ortasında dünya çapında yapay zeka sektörünü daha da sarsabilir.
Başkan Vladimir Putin ve Xi Jinping, Batı’yı çökmüş ve gerilemekte olarak gösteren geniş bir dünya görüşünü paylaşırken Çin, yapay zeka ve kuantum bilişimden sentetik biyoloji ve sert askeri güce kadar her alanda ABD’nin üstünlüğüne meydan okuyor.
Batı’nın Ukrayna’daki savaş nedeniyle Rusya’yı izole etme girişimleri Moskova ve Pekin’i yakınlaştırdı ve Putin son aylarda Çin’i bir “müttefik” olarak tanımladı.
Sberbank’ın Birinci Genel Müdür Yardımcısı, “Çin, uluslararası gündemdeki pek çok konuda Rusya’nın ortağıdır ve ülkelerimiz arasındaki bilimsel işbirliği düzeyi, bilim adamlarımız arasındaki işbirliği yoluyla güçlendirilebilir,” diye ekledi.
YAPAY ZEKA İTTİFAKI MI?
Putin, Batı’nın yaptırımları altında olan Sberbank’a, ABD’nin hakimiyetine meydan okumak için yapay zeka alanında Çin ve diğer BRICS ülkeleriyle işbirliği yapması talimatını verdi. Ancak bazıları gizli olduğu için Rusya’nın kendi yapay zeka projelerinin gerçek durumunu değerlendirmek zor.
Çin gibi Rusya da en yeni Batı donanımlarının ithalatını kısıtlayan yaptırımlar nedeniyle yerel bilgi işlem kapasitesini geliştirmekte zorlanıyor ve yapay zeka yarışında rekabetçi kalabilmek için alternatif çözümler arıyor.
İngiltere merkezli Tortoise Media’nın Küresel Yapay Zeka Endeksi’ne göre Rusya şu anda yapay zeka uygulaması, inovasyonu ve yatırımı açısından 83 ülke arasında 31. sırada yer alıyor ve yalnızca ABD ve Çin’in değil aynı zamanda BRICS üyeleri Hindistan ve Brezilya’nın da gerisinde.
Vedyakhin, DeepSeek’in modellerinin piyasaya sürülmesinden bu yana Sberbank’ın bunları en gelişmiş modeli olan GigaChat MAX ile karşılaştırdığını ve Çinli rakibinin bilimsel görevlerde üstün olduğunu, GigaChat’in ise bankacılıkta eşit veya daha iyi olduğunu tespit ettiğini söyledi.
Vedyakhin, DeepSeek’in başarısının Sberbank’ın ABD Başkanı Donald Trump’ın duyurduğu Stargate gibi bilgi işlem altyapısı mega projelerine milyarlarca dolar yatırım yapmak yerine düşük maliyetli çözümler bulma stratejisiyle uyumlu olduğunu belirtti.
“DeepSeek, daha düşük kapasiteyle bile Amerikan modelleriyle eşit kaliteye ulaşmanın mümkün olduğunu kanıtladı. Bu da mühendislik yenilikleri söz konusu olduğunda aşırı yatırımların gerekliliği konusunda soru işaretleri yaratıyor” dedi.
Vedyakhin, DeepSeek’in yaratıcıları gibi Sberbank’ın da 20. yüzyıl avangard ressamı Vassily Kandinsky’nin adını taşıyan metinden görüntüye modeli Kandinsky ve temel modeli GigaChat Lite dahil olmak üzere yapay zeka platformlarının çoğunu halka açık hale getirdiğini söyledi.
“DeepSeek’in başarısı büyük ölçüde OpenAI’nin gizliliğiyle tezat oluşturan şeffaflığından kaynaklanıyor. Bu da büyük bir kitlenin ilgisini çekti,” diyor Vedyakhin.