
Etkinliğin ikinci oturumunda ise “Türkiye’de Platform İş Modellerini Yönetmek” başlıklı sohbette; Microsoft Genel Müdür Yardımcısı Murat Yılmaz’ın moderasyonunda, Blueground’un Global Ürün Yöneticisi Kurtuluş Cumhur Korkmaz, BluTV’nin CFO’su & İş Geliştirmeden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Alptuğ Çopuroğlu, Bahçeşehir Üniversitesi’den Doçent Dr. Emin Köksal ve BTS & Partners’dan Yönetici Avukat Bentley James Yaffe bir araya geldi
Bu sohbetten kimi bölümleri sizlere aktarmak istiyoruz:
Kurtuluş Cumhur Korkmaz:
- “Fikrimizi ilk kez 2013 yılında Yunanistan’da hayata geçirdik ve 4 farklı ülkede 9 şehre yayıldık. Başlama nedenimiz metropolde yaşanan zorluklardı. Yeni bir şehre taşınıldığında yaşanan ev bulma, abonelikleri açtırma gibi zorlu süreçleri hızlandırmayı amaçladık. Bir tuş ile bunların hepsini halledebilmenin çok önemli olduğunu düşündük. Şimdi 200 kişilik ekibimiz ve 1.500’e yakın sayıda evimiz var.”
- “Eşyalı ev arayan herkes bizim müşterimiz. Abonelik açtırmak, eşya bulmak gibi işlere vakit ayırmak istemeyen insanlar bizi aracı olarak kullanıyor diyebiliriz. Bu iş modelinin yarattığı sonuçla, kişi yeni bir şehre taşındığında anında eve valizini bırakıp konsere gidebiliyor.”
- “Bir anlamda, evini kiralamak isteyen ev sahipleri ve kiracıları bir araya getiren aracıyız. Orta ve uzun vadeli ev kiralama hizmeti sunuyoruz.”
Alptuğ Çopuroğlu:
- “BluTV 2016 yılında kuruldu. İçeriğin dünyanın en yerel işlerinden bir tanesi olduğunu düşündük ve bu işi neden kendimiz yapmıyoruz diye sorguladık. Bu anlamda, başarı sebebimiz yerel içerik diyebiliriz. Birtakım diziler sadece bu platformda ve korsanın önüne geçtik diyebilirim. Bu şekilde de müşterilerin ilgisini çektik. Yerel içerikte süreklilik sağladık; bizi farklılaştıran ve Türk kullanıcısının nezdinde değerli kılan bu oldu.”
Emin Köksal:
- “Bir soruna çare bulan platformlar başarılı oluyor. BluTV ve Blueground örneklerinde de gördüğümüz şey bu.”
- “Platformun değer yarattığı nokta tarafları bir araya getirmesi. Sanal pazarlar alıcılarla satıcıları birleştiriyor. Örneğin; Yemeksepeti sayesinde, oturma yeri bulunmayan bir restoranın yemeklerini de yiyoruz.”
- “Yerele ilişkin olarak şunu söylemek gerekiyor. Amazon varken başka platformlara ne gerek var demek mümkün değil. Bu platformlarda çeşitlenmek oldukça önemli. Örneğin; kıyıda köşede kalmış sofistike yerlerdeki performansların biletlerini Biletix’te bulamayabilirsiniz ve bu biletlerin bulunduğu platformlar başarılı olabilir.”
- “Platform açısından yerellik önemli. Çin’de olduğu gibi bunu politikayla pekiştirebilirsiniz. Çin’de sofistike bir internet dünyası var çünkü politika yerel girişimcileri destekliyor.”
Kurtuluş Cumhur Korkmaz:
- “Türkiye’de genellikle kurumsal müşterilerimiz vardı. Şimdi biraz değişmeye başladı. Yurt dışında ise biraz daha farklı. Burada kurumsal müşteri portföyü %50’nin üzerindeyken New York’ta %3’ün altında.”
- “Girdiğimiz şehirlerde regülasyonlara uymaya çalışıyoruz bazen de izin istemeyip af dileme şeklinde bir yol izliyoruz çünkü regülasyonları takip etmek oldukça zor. Bilinmeyen şeyler çok fazla; bir konuya ilişkin üç farklı uzman üç farklı yorum yapabiliyor. Öngörülebilen bir dozda riskle devam ediyoruz.”
- “Yurt dışında ve burada iş modelimiz aynı fakat müşterilere ulaşma şeklimiz farklılık gösteriyor…Kurumsal firmalara gidip global anlaşmalar yapmaya çalışıyoruz. Türkiye’de bireysel ev sahipleriyle konuşuyoruz, yeni yeni de inşaat firmalarıyla konuşuyoruz. Amerika’da işler daha farklı. Örneğin, inşaat firmalarıyla konuşmak çok daha kolay.”
Alptuğ Çopuroğlu:
- “Türk insanının durdurulamaz bir içerik üretme arzusu var ve bu bizim için iyi haber. YouTube, Instagram gibi platformları kullanma konusunda dünyada ön sıralardayız. Kötü haber ise Türklerin içeriğe para vermekten nefret ediyor olması. Bu bizim en büyük engelimiz.”
- “Dünya “pay tv” ülkeleri ve “pay tv” olmayan ülkeler olarak ikiye ayrılıyor. Almanya ve Türkiye gibi ülkeler pay tv penetrasyonunun bir türlü artmadığı ülkeler.”
- “Türkiye’de kazanç eskiden reklama dayalıydı fakat bunun zorlukları vardı. Türkiye’de 6-7 ana kanal var ve hepsi prime time’da her gün dizi yayınlamaya çalışıyor. Bunun dünyada çok örneği yok. Bir de pazar küçük. Bu nedenle işlerini reklamla yürütmeye çalışan platformların işi yürümedi.”
- “Netflix’in pazarı büyütmesinden memnunuz. Yaptığımız işin internet televizyonu olduğunu söyleyebiliriz çünkü amacımız dizileri ve filmleri internet üzerinden izletebilmek. Netflix gibi bir dünya devinin yaptığımız işi bizim adımıza anlatıyor olması oldukça iyi bir şey.”
Emin Köksal:
- “Başarıyı devam ettirmek platformu disipline edebilmekle ilgili. Myspace varken Facebook başarılı olabilir miydi? Myspace hata yaptığı için oldu; Myspace platformunu disipline edemedi. Facebook nispeten daha iyi idare edebildiği için hala faaliyet gösteriyor.
- “Büyük firmalar hep başarılı mı olacak? Hayır tabii ki. Apple Pay başarılı olamadı çünkü insanlar kredi kartı ve nakit kullanımından memnun olduğu için ortada bir sorun veya bir ihtiyaç yoktu. Sonrasında Apple Pay finans kurumları ile anlaşmalar yapmaya başladı. Google News veya Google Video için de durum aynı oldu… Büyük teknoloji şirketlerinin başarısız olduğu birçok proje oldu.”
Bentley James Yaffe:
- “Platform işletmeler iş modeli olarak birçok farklı sektörden farklı paydaşları bir araya getiren bir yapı olduğundan ülkemizde veya AB’de bu işletmelerin hepsini kapsayacak şekilde kapsamlı tek bir düzenleme bulunmamaktadır. Genel bir düzenleme bu tür aracı konumda bulunan platform sağlayıcılar için platformları üzerindeki içeriklerinin kontrolü için aktif özen yükümlülüğü bulunmadığıdır. Türkiye’de özellikle platform işletmenin faaliyet gösterdiği sektör ve bir araya getirdiği paydaşlara bakarak Elektronik Ticaret Kanunu veya 5651 sayılı Kanun’da tanımlanmış olan “aracı hizmet sağlayıcı” veya “yer sağlayıcı” tanımlarına girip girmediği ve bu tanımlara yönelik olarak hem mevzuat hem de fiili uygulamalardan ortaya çıkan ek yükümlülükler açısından hukuki risk değerlendirmeleri yapılmalıdır. Ayrıca, AB’de özellikle görsel işitsel medya ve e-ticaret gibi bazı sektörlerdeki platform işletmeler için yeni yükümlülükler getirme yönünde bir trend olduğu ve bu trendin Türkiye’ye de yansıyabileceği göz önününde bulundurulmalıdır.”
- “Platform işletmecilerin hukuki değerlendirmeleri temelde iki hususa değinmelidir; tabi olabilecekleri diğer mevzuattan dolayı ortaya çıkabilecek diğer fiili yükümlülükler ve diğer ülkeler veya sektörlere genişleme sırasında karşılaşabilecekleri sektörel düzenlemelere uyum. Bu durumda işletmecilerin hukuk ekiplerine hem şirketin geneline hem de süreç bazlı olarak konuya hakim olmaları önem teşkil etmektedir. “Sözleşme” veya “son kontrol” bazlı hukuk onayı devrinin sonuna geldik, bu tür işletmelerde ürün, iş kolu ve süreç tasarımının başlangıç noktasında hukuk ekiplerinin yer alması en sağlıklı yöntem olacaktır. Bu açıdan da özellikle yeni iş kolları ve süreçler için şirket içi hukuk departmanlarının konuyla uzman dış hukuk desteği alması bir takım büyük risklerin bertaraf edilmesi için faydalı olacaktır.”