Amerikan Başkanı Obama geçen hafta, birkaç federal hükümet birimine akıllı silah teknolojisi araştırmaları başlatmaları veya sponsor olmaları talimatını verdi. Bu fikir, ülkedeki ateşli silah şiddetini azaltma çabaları doğrultusunda gelişti.
Peki bu akıllı silahlar nedir ve güvenliği nasıl artıracak? Akıllı telefonlar, dronelar ve ağa bağlı ev aletleri hayatımıza çoktan girmişken akıllı silahlar neden bu kadar gecikti?
Bu soruların yanıtını bulmak için akıllı silah konusuna bir göz atalım:
Akıllı Silah Nedir?
Akıllı silahlar, yetkili olmayan kişilerin kullanımını önleyen elektronik güvenlik özellikleri ile donatılmış ateşli silahlardır (hava ile çalışanlar da dahil).
Nasıl Çalışırlar?
Akıllı silahlar, kullanıcılarını biyometrik özelliklerine göre (örneğin parmak izi) tanırlar. Kullanılan bir başka tanıma yöntemi ise, silahın belli bir alete yakınlığına göre (örneğin bir akıllı telefon, bir akıllı saat veya bir silah kılıfı) karar vermesidir. Ayrıca silahın doldurulması için bir pin kodu girilmesi yöntemi de ek özellik olarak kullanılabilir.
Neden Önemlidir?
Akıllı silahlar aşağıdaki faydaları sağlayacaktır:
a) Çocukların ebeveynlerinin silahlarını alıp kendilerine ve başkalarına ateşlemelerinin önüne geçmek
b) Çalınan silahların kullanılmasının zorlaştırılması
c) Ateşli silah kazalarının azaltılması
d) Suçluların zorla ele geçirdikleri polis silahını kullanmalarının önüne geçilmesi
Akıllı silahlar bugün hayatımızda mı?
Bu sorunu yanıtı hem evet hem hayır. Şimdiden bazı akıllı silahlar ve prototipleri piyasada. Ancak bunların yaygınlık oranı yok denecek kadar az. Amerika’daki kolluk kuvvetleri için silah güvenliği öncelikli konu olmasına rağmen hiçbiri personeline bunları kullanmayı zorunlu kılmıyor.
Telefonumu parmak izimle kilitleyip açabiliyorum. Benzer teknolojinin silahlar için uygulanması neden bu kadar zor?
Emniyetli ve hata oranı çok düşük bir akıllı silah yaratmak basit bir iş değil. Ateşlenme anında hatırı sayılır miktarda gücü emen bir alete hassas elektronik monte etmenin bazı zorlukları var. Ayrıca biyometrik kimlik doğrulama henüz mükemmel değil. Çok düşük veya çok yüksek sıcaklıklarda elektronik aksam, göçüyor veya hatalı çalışıyor. Akıllı telefonumuzu açarken yaşadığımız gecikmeler veya teknik hataları hoş görebiliriz ancak bir ölüm kalım meselesinde, ki silahlar bu tip zamanlarda kullanılır, bu tip durumlar kabul edilemez.
Politik meseleler akıllı silahın gelişiminde gecikmeye neden oldu mu?
Maalesef oldu. 15 yıldan daha uzun süre önce bir kaç silah üreticisinin, akıllı silah üzerinde araştırmaya başlaması konusuna bazıları karşı çıkmıştı. 2002 yılında ise New Jersey eyaleti, akıllı silahların kullanılabilir olduğu anda konvansiyonel silah satılmasını yasaklayan bir yasa çıkarttı. Bu yasa ters tepti. Silah üretimi endüstrisindeki dev üreticiler, doğal olarak yüksek miktarda yatırım yapmak ve zaten ellerinde olan pazar hakimiyetini riske atacak bir hamlede bulunmak istemediler. Bu durum akıllı silahlar üzerinde çalışmalarını geciktirdi ve lobi faaliyetleri oluşturmalarına neden oldu. Neyse ki yasa yapıcılar, bu hatayı düzeltmek için çalışmalara başladılar.
Akıllı silahı yaygınlaştırmak için en iyi yol nedir?
SecureMySocial adlı sosyal medya güvenliği şirketinin CEO’su Joseph Steinberg’e göre, devletin kural koymasından çok serbest pazarın yönlendirmesi daha doğru bir yol. Steinberg şöyle diyor: “Konu hakkındaki araştırmaların fonlanması, yarışmalar düzenlenmesi, gelişmelerin ödüllendirilmesi yöntemleri kullanılmalı. Akıllı silahlar, konvansiyonel silahlara göre daha güvenli ve hata oranı düşük olduğu zaman, insanlar zaten akıllı olanı kullanmak isteyecektir. İşte o zaman kolluk kuvvetleri bunları satın almaya başlar ve sivil halk da bu trendi takip eder.”
Akıllı silahlar güvenliğimizi artırır mı?
Teorik olarak akıllı silahlar konvansiyonel olanlara göre daha güvenli. Ancak bazı uzmanlara göre, emniyet anahtarı olan silahlar, bunu barındırmayanlara göre daha çok tehlike oluşturuyor. Çünkü insanlar bu emniyet anahtarına güvenerek, riskli hareketler yapıyorlar (silahı yanındakine şaka yollu doğrultmak gibi). Aynı durum akıllı silahlar için de geçerli olabilir. Yukarıda örnek olarak verilen New Jersey yasasının, “Tabanca Kullanımından Çocukları Engelleme Yasası” şeklinde isimlendirildiğini belirtelim. Görüldüğü gibi bu alandaki bazı aksiyonlar, amaçlanan şekilde sonuçlanmayabiliyor ve tam tersi etkide bulunabiliyor.
Ayrıca yeni nesil akıllı silahların hata oranının, konvansiyonel olanlara göre daha fazla olabileceği unutulmamalı. Bu durum da, güvenliği artırıp artırmama konusunda önem taşımaktadır. Bu konu zaman içinde netleşecektir.
Elbette güvenlik konusundaki esas belirleyici, silahın tipi değil ona sahip olanın kim olduğudur. Silah akıllı da olsa, silah sahibi olanların sayısı artmaya devam ettikçe güvenlik konusunda gelişme sağlanamaz. Dolayısıyla akıllı silahlar, ateşli silah şiddeti için ana çözüm olamaz. Yine de yetkisiz birinin silahı ateşlemeye engel olmasıyla hayat kurtarmak, önemli bir gelişme olacaktır.