Khan Academy TR Direktörü Alp Köksal ile Pazar Sohbeti

Hepinize iyi pazarlar. Bugün Khan Academy TR Direktörü Alp Köksal ile birlikteyiz. Khan Academy 2006 yılında Salman Khan tarafından “herkes için her yerde birinci sınıf bedava eğitim” sloganıyla kurulan, kâr amacı gütmeyen eğitim odaklı bir kurum… Khan Academy Türkçe ise faaliyetine bundan yaklaşık 3 yıl önce STFA’nın katkıları ile başladı. Alp Köksal ile bugün yapacağımız sohbette odağımız Khan Academy ve değişen eğitim dünyamız olacak.

Alp merhaba, iyi pazarlar. Umarım keyfin yerindedir.
Merhaba Ozan, iyiyim teşekkürler. Güzel bir pazar günü gerçekten, dilerim görüşmeyeli sen de iyisindir.

Teşekkürler, iyiyim. Bize öncelikle kendinden, sonrasında Khan Academy’den ve 2012’den beri Türkiye’de STFA’nın katkıları ile yaptıklarınızdan bahseder misin?
Tabii ki. Eğitim ile uğraşan biri olarak belki eğitim geçmişimden başlayabilirim. Liseyi Amerika’da bitirdikten sonra üniversitenin bir kısmını da orada okuma şansım oldu. Üniversiteyi ise İstanbul’da tamamladım. Koç Üniversitesi İşletme Bölümü’nden Ocak 2005’te mezun oldum. Sonrasında akademik kariyer hedefleyerek uzunca bir süre üniversitede kaldım. Boğaziçi Üniversitesi’nde yüksek lisansımı tamamladıktan sonra Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde doktoraya başladım ve aynı okulda araştırmacı olarak çalıştım. Uluslararası bir eğitim deneyiminden sonra sosyal bilimler alanında yaptığım her araştırmada Türkiye’nin genç nüfusunun eğitimi ile verdiği sınav hep karşıma çıkıyordu. STFA Grubu’nun girişimiyle Khan Academy’nin ilk uluslararası ofisi olarak Türkiye ofisinin açılmasıyla beraber 2013 yılının ilk günlerinde üniversite ile olan bağımı kesmesem de eğitimin farklı bir alanına yöneldim ve bir sosyal sorumluluk girişimi olan Khan Academy TR’nin yöneticiliğini üstlendim. Türkçe eğitimde fırsat eşitliğini güçlendirmek için herkese, her yerde, dünya standartlarında bir eğitimi ücretsiz olarak sunmayı hedefliyoruz. İki buçuk senedir, büyüyen bir ekiple ve yüzlerce gönüllü ile uluslararası ücretsiz öğrenim platformu Khan Academy’yi Türkçeleştirmek ve Türkiye’deki eğitim reformunun önemli bir paydaşı olmasını sağlamak amacıyla çalışıyoruz. Şu ana kadar 4,5 milyona yakın ücretsiz ders verdiğimizi söyleyebilirim.

Şu an Khan Academy Türkçe’de kaç video var? Konu dağılımları nedir? En çok hangi içeriklere ilgi var?
Şu anda Khan Academy Türkçe platformunda 4.000’e yakın ders videosu yer alıyor. En güçlü olduğumuz alan matematik. Khan Academy Türkçe ile ilkokul, hatta okul öncesi konulardan üniversite seviyesine kadar geniş bir yelpazede matematik öğrenebilir ya da bilgilerinizi pekiştirebilirsiniz. Amacımız Khan Academy’nin merak eden ve öğrenmek isteyen herkesin faydalanabileceği bir bilgi ve eğitim platformu olmasını sağlamak. Çocuk ya da büyük, öğrenci ya da öğretmen, iş adamı ya da ev hanımı herkes ilgisini çeken bir konu bulabilir. Sadece matematik değil; fen bilimleri, sosyal bilimler, astronomi, sanat, sağlık, tıp ya da ekonomi, finans gibi alanlarda ortalama sekiz dakikalık ders videoları ile dinleyeni sıkmadan öğretmeyi amaçlıyoruz. Mesela matematik problemlerini “Bir kalecinin penaltı vuruşuna tepki vermek için ne kadar zamanı vardır?” ya da fizik problemlerini “Bir yolcu uçağının kalkışı için kaç metrelik pist gerekir?” gibi gerçek hayatın içinden örneklerle anlatmaya gayret ediyoruz. Geniş ve her geçen gün daha da genişleyen bir kütüphanemiz var. Her alanın ayrı bir kullanıcı grubu olduğunu söyleyebilirim. Yaş ortalaması büyüdükçe finans, sanat tarihi ya da sosyoloji gibi sosyal bilimler videoları daha çok izlenirken, rakamlara baktığımızda video sayısı ile doğru orantılı olarak en çok ilgi gören alanın matematik olduğunu söyleyebilirim. Dünya genelindeki kullanıma da büyük ölçüde benzerlik gösteriyor bu dağılım, anlaşılan matematik her toplumun ortak derdi.

Bu arada bildiğim kadarı ile kullanıcılar videoların tamamına üye olmadan erişiyor. İleride kişileri daha yakından tanımak ve onlara öneriler sunabilmek amaçlı üye girişi opsiyonu sunacak mısınız? www.khanacademy.org‘ta gördüğüm kadarı ile üyelik altyapısı mevcut. Ayrıca Türkçe sitede öğretmenler için ayrı bir erişim paneli olacak mı?
Bilginin ihtiyacı olan herkese ulaşması için ücretsiz olması gerektiğine inanıyoruz. Öncelikle, Khan Academy içerikleri tamamen ücretsiz ve üyeliğe gerek kalmadan tüm derslere erişebiliyorsunuz. Bunun yanı sıra yine ücretsiz olarak sunulan üyelik seçeneğiyle sistem bilgi seviyesine ve öğrenme hızına göre her kullanıcıya özel bir öğrenme haritası çıkartıyor ve yaptığı yönlendirmelerle kişiye özel bir öğrenme deneyimi sunuyor. Biz tam, ustalaşarak ve eksiksiz öğrenmeyi savunuyoruz. Artık eğitimde dijital dönüşüm her bireyin kendine en uygun hızda eğitim alabilmesini mümkün kılıyor; benim bir konuyu anlamam için üzerinde üç gün çalışmam, 30 ders videosu izlemem ve 150 soru çözmem gerekebilir ama belki bir başkası aynı konuyu bir günde on video izleyerek ve 30 soru çözerek de anlayacaktır. Soruna dönecek olursam, Khan Academy Türkçe sitesinde kullanıcılara biraz daha lokalize bir deneyim sunmayı amaçlıyoruz, mesela matematik içeriğini müfredata göre sınıflara ayırıyoruz, videoların Türkçe seslendirilmiş ya da altyazılandırılmış olduğunu yanlarında belirtiyoruz. Bütün bu söylediklerim www.khanacademy.org.tr adresinden erişilebilen site için. Aynı zamanda, tüm kullanıcılar http://tr.khanacademy.org adresine girerek henüz test aşamasında olan yeni sitemize de erişebilirler. Bu sitede videoların ve 150 bin interaktif alıştırmanın yanı sıra üyelik, yönlendirme, puanlama ve raporlama gibi Khan Academy’nin sunduğu tüm gelişmiş özelliklere de ulaşabiliyorsunuz. Üye olduğunuz takdirde, sistem sizi yönlendiriyor. Mesela platformda geçirdiğiniz her dakika, izlediğiniz her video ya da cevapladığınız her soru için puanlar ve madalyalar kazanıyor; diğer yandan öğretmen ya da veli olarak öğrencinizin veya çocuğunuzun gelişimini takip edebiliyorsunuz.

Çok güzel. Oyunlaştırmayı (gamification) da işin içine katıyorsunuz… Bugün tüm dünyada eğitim alanında taşlar yerinden oynuyor gibi. Khan Academy’e ek olarak birçok değerli girişim; Coursera gibi; çok önemli çalışmalar yapıyor. Hatta geçen Elon Musk’ın kendi çocukları ve kimi SpaceX çalışanlarının çocuklarının gittiği deneysel bir okul açtığını okumuştum. Bu konudaki görüşlerini öğrenebilir miyim? Bir de Khan Academy’nin orta ve uzun vadeli, dünyadaki ve Türkiye’deki planları nedir?
Bugün eğitimde dijital dönüşümü yaşıyoruz. Tüm dünyada eğitim için kullanılan yöntemler ve eğitime bakış açısı hızla değişiyor. Bilgi ve iletişim çağında, 21. yüzyılın hayatımıza kazandırdığı yeni teknolojiler, alışılagelen eğitim sistemini modernleştirmek ve özgürleştirmek için bizlere çok önemli bir fırsat sunuyor. İnternetin yaygın kullanımı ile küreselleşen bir dünyada bilgiye ulaşmak çok daha kolay. Artık mesafeler olmadan dünyanın herhangi bir yerinde ders anlatan bir öğretmeni evimizde oturduğumuz yerden dinleyebiliyoruz. Günümüzde öğrenmenin yeni yolları var fakat önemli olan güvenilir bilgiye en etkin yoldan ulaşabilmek. Belki de en önemlisi, artık bilgiye mekandan ve zamandan bağımsız olarak ulaşabiliyor, kendimize en uygun hızda öğrenebiliyoruz; eğitim veriye dayalı ve kişiye özel bir deneyime dönüşüyor. Oyunlaştırma da çocuklar hatta gençler için öğrenmeyi daha keyifli hale getiriyor. İlginçtir, pilot çalışma yaptığımız okullarda 12. sınıf öğrencilerinin bile daha fazla puan toplamak ya da madalya kazanmak için cuma gecesi ders çalıştıklarına şahit oluyoruz. Khan Academy’ye gelirsek, 2012 yılı itibariyle önemli bir uluslararası yayılım sürecine girdi. Amacımız bugüne kadar 500 milyondan fazla ders vermiş, dünya standartlarında bilgi içeren bu kaynağın dünyanın her yerinde eğitimde fırsat eşitliğine katkı sağlaması. Bundan yaklaşık üç sene önce Khan Academy TR, Amerika çıkışlı platformun ilk uluslararası iştiraki olarak hayata geçti. Bugün Khan Academy 40’a yakın dile çevriliyor ve 200 ülkede kullanılıyor. Bir kişinin bilgisini yüz milyonlarca insanla paylaşabiliyor olması muazzam bir şey. Bilgi ve iletişim çağında Khan Academy, Bill Gates’in kendi çocuklarını ders çalıştırdığı platformu dünyanın en fakir yerlerine de ulaştırmayı ve dünya standartlarında bilgiyi ücretsiz olarak yaygınlaştırmayı amaçlıyor. Khan Academy’nin kurucusu Salman Khan, zaman zaman geleceğin eğitim sisteminin mucidi olarak anılıyor. Girişimciliği için ABD Başkanı Obama’da ödül aldı ve Time dergisi de dahil birçok önemli yayın Khan’ı dünyanın en etkili ya da başarılı isimleri arasında gösterdi.

Peki Türkiye için planlarınız neler? Türkiye’deki çalışmalarınız istediğiniz verimlilikte gidiyor mu?
Her geçen gün gelişen iletişim ve bilgisayar teknolojilerinin sunduğu imkânlarla ülkemizde de eğitim alanında bir reform başladığını söyleyebiliriz. Belki henüz yaygınlaşmamış olabilir ama genç nüfusu ve eğitim ihtiyacı ile Türkiye eğitimde dijital dönüşümden en çok fayda sağlayabilecek ülkelerden biri. Biz de böyle bir konjonktürde Türkçe eğitimde fırsat eşitliğinin güçlenmesine katkı sağlamak amacıyla her geçen gün büyüyoruz, daha çok kullanıcıya ulaşıyoruz. Verdiğimiz ders sayısı yakın zamanda 5 milyon olacak ama hedeflerimiz çok daha büyük. Bireysel kullanım çok önemli, fakat bir yandan da Milli Eğitim Bakanlığı ve özel okullar ile Khan Academy TR’nin okullarda, sınıflarda yaygın kullanımını sağlamak için birlikte çalışıyoruz. Dünya geneline baktığımızda Khan Academy’yi müfredatın bir parçası haline getirmiş yerler var. Türkiye’de ise ilk pilot okul uygulamalarımızla öğrencinin başarısı üzerindeki etkiyi gözlemliyoruz. TED İstanbul Koleji, Robert Kolej ya da İstanbul dışında Gaziantep Kolej Vakfı Lisesi ve ismini sayamadığım onlarca değerli okul Khan Academy’yi bir eğitim aracı olarak kullanmaya başladılar bile, fakat amacımız eğitimde fırsat eşitliği için bu ücretsiz kaynaktan Türkiye’nin her yerinde ve sadece özel okul değil, tüm okullarda faydalanılmasını sağlamak. Bugün Khan Academy Türkçe dersleri Milli Eğitim Bakanlığı’nın Eğitim Bilişim Ağı’nda da yayınlanıyor ve  tüm Türkiye’ye ulaşıyor Kısacası, ülkemizin eğitim reformunda Khan Academy’nin önemli bir paydaş olması ve her öğrenciye dünya standartlarında bilginin ücretsiz olarak ulaşması için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bir yandan da eğitime olan bu yeni yaklaşım ve bakış açısını tüm eğitimcilere tanıtmaya gayret ediyoruz. Geçtiğimiz ay TEDx’te yaptığım konuşmada tüm bunlardan bahsetmeye çalıştım… Eğitime olan bakış açımız ne öğrettiğimizden daha önemli.

Türkiye’deki çalışmaların arkasında kaç kişilik bir ekip var? Kimlerle işbirliği içindesiniz?
Khan Academy TRKhan Academy TR, seslendirme kadrosu ve danışman öğretmenlerimiz gibi yarı zamanlı çalışanlarıyla birlikte bugün 15 kişiye ulaşan bir ekipten oluşuyor. Tabii bize destek veren çok sayıda gönüllü olmasaydı belki de bugün 4.000 dersi Türkçeleştirmemiz mümkün olmayacaktı. İlk günden beri tüm çalışmalarımızı bir STFA vakfı olan Bilimsel ve Teknik Yayınları Çeviri Vakfı altında, STFA Grubu’nun finansmanı ile sürdürüyoruz. Çoğumuzun köklü bir mühendislik şirketi olarak tanıdığı STFA, 2012 yılında kuruluşunun 75. yılında ve vakfımızın da 20. kuruluş yıldönümünde Türkçe eğitim için önemli bir adım attı. STFA’nın girişiminin Khan Academy’nin uluslararası yayılma sürecinde çok önemli bir rol oynadığını da ekleyebilirim. Khan Academy TR’yi Türkçe eğitimde fırsat eşitliğini güçlendirmeyi amaçlayan bir sosyal sorumluluk projesi ve gönüllülük hareketi olarak tanımlıyorum. Khan Academy’nin Türkçeleştirilmesinde 250’den fazla gönüllü bize çevirileriyle ve destek oldu. Ayrıca gönüllü elçilerimiz ve öğretmenlerimiz de Khan Academy TR’nin yaygınlaşması için destek olmaya devam ediyorlar. Bu amaç doğrultusunda eğitim alanında faaliyet gösteren önemli vakıflarla ve destek olmak isteyen birçok büyük özel şirketle de işbirliği içerisindeyiz. Kar amacı gütmeyen bir kurum olarak reklam için ayırabileceğimiz bir bütçe yok, fakat Khan Academy’nin Türkiye’de yaygınlaşması için çok sayıda gönüllüden aldığımız destekler var. Bu vesileyle misyonumuz doğrultusunda bize destek olmak isteyen tüm gönüllülerin de info@khanacademy.org.tr adresinden bize ulaşabileceklerini belirtmek istiyorum.

Paylaşmak istediğin başka bir konu var mı Alp?
Evet aslında bir konu var. Khan Academy olarak tüm dünyada yürütmekte olduğumuz bir kampanya var; buna bir sosyal çağrı da diyebiliriz. “Her insan öğrenebilir. Kim olursan ol, nerede olursan ol, tek bir şeyi bilmelisin: Her şeyi öğrenebilirsin!” sloganı ile ülkemizde de toplumsal farkındalık yaratmayı hedefliyoruz.  Çoğu insan zekânın doğuştan sabit olduğunu, genetik faktörler tarafından belirlendiğini düşünüyor; araştırmalar gösteriyor ki bilim ise bunun tam tersini söylüyor. Beyin de aslında insan vücudundaki diğer kaslar gibi çalışır ve bunun bilincindeyseniz, herhangi bir kas gibi beyninizi de çalıştırabilir ve güçlendirmenin yollarını bulabilirsiniz. Bu yorucu olabilir, özveri ve gayret gerektirebilir fakat unutmamalıyız ki yeni bilgiler öğrenmek beynimizi çalıştıracak, kapasitesini arttıracak, bizi daha bilgili ve başarılı yapacaktır. Khan Academy olarak her insanın öğrenebileceğine inanıyoruz ve zekânın doğuştan, genetik faktörlerle belirlendiği yönündeki yargıları yıkıp tüm insanları gelişme odaklı bir zihniyete teşvik etmek istiyoruz. Kampanya ile ilgili daha fazla bilgi için ya da destek vermek için www.herseyiogrenebilirsin.org adresini ziyaret edebilirsiniz. Öğrenme konusuna olan bakışımız, öğrettiğimiz her şeyden çok daha önemli. Eğer toplum olarak öğrenirken çabalamamız gerektiğini kabullenirsek, insanlığın potansiyeli uçsuz bucaksız bir hal alacaktır diyor ve merak eden herkesi öğrenmeye davet ediyoruz.

Sohbetin ve verdiğin değerli bilgiler için çok teşekkür ederim Alp. DigitalTalks olarak Khan Academy’nin her zaman yanında olacağımızı söyleyebilirim. Çalışmalarınızda başarılar diliyorum. İyi pazarlar.
Çok teşekkürler Ozan.  Ben de sana ve DigitalTalks okurlarına iyi pazarlar diliyorum.

Etiketler