6 Şubat’ta Kahramanmaraş ilçelerinde 9 saat arayla meydana gelen iki deprem sonrası sismik izolatör konusu gündeme geldi. Bu konuda verilebilecek en önemli örneklerden biri ise Adana Şehir Hastanesi. Sismik izolatörler zemin hareketinin binaya kontrollü olarak aktarılmasını sağladı böylece Kahramanmaraş merkezli depremlerin yıkıcılığı hissedilmedi.
Biz de depremlerin yıkıcı etkisini sismik izolatör konusunda sizleri bilgilendirmek istedik.
Sismik İzolasyon Nedir?
Sismik izolasyonun amacı yapının yatayda salınım periyodunu artırmak. Böylece binanın temel seviyesindeki yüksek frekanslı deprem titreşimleri yalıtılıyor. Yalıtılan titreşimlerin üstyapıya olan etkisi de çok büyük ölçüde azalıyor. Bunun için gerekli olan temel ve üstyapı arasına yüksek yatay esnekliğe sahip izolatör olarak da bilinen kayıcı yalıtım birimleri yerleştirmek.
Sismik İzolasyonun Yararları
Sismik izolatörler depremin hasarsız atlatılmasında çok önemli yere sahip. İzolatörler sayesinde yanal hareket kabiliyetine sahip olan binalar yıkılmıyor. Zemin hareketinin binaya kontrollü biçimde aktarılmasını sağlayan sismik izolatörler depremin yüksek ivmesini büyük ölçüde azaltıyorlar.
Sismik İzolatör Binaya Sonradan Eklenebilir Mi?
Eğer binanın temel seviyesinde sismik izolatör yoksa neler yapılabilir? Binaya sonradan sismik izolatör ilave edilebilir mi? Bu sorunun cevabı: evet.
İşlem öncesinde kolonlar hidrolik krikolar yardımıyla askıya alındığı müddetçe binaya deprem izolatörü eklenebilir bu sayede bina depremin bütün sarsıcı ve yıkıcı etkilerinden korunabilir.
Sismik İzolatör Maliyeti
Sosyal medyada bu işin çok maliyetli olduğuyla ilgili ifadeler yer alsa da Prof. Dr. Gökhan Özdemir, durumun böyle olmadığını ifade ediyor.
Sismik izolatörler binaların kaba inşaatında yüzde on artış yapabilir. Fakat binanın boyutu büyüdükçe bu maliyetler çok daha aşağı seviyelere düşüyor. Yüzde onluk oran standart bir beş katlı inşaatta geçerliyken bu oran bir hastane özelinde yüzde üçe düşebilir.
Sismik izolatörler ne denli maliyetli olursa olsun bu maliyet deprem sonrası kayıplarımızla kıyaslanabilecek ölçüde değil.