Apple, Pazartesi günkü medya etkinliğinde Liam adlı sistemi tanıttı. Bu robotik sistem, eski iPhone’ları parçalayan ve yeniden kullanılabilir malzemelere dönüştürüyor.
Liam, benzer sistemlerde bulunmayan özelliklere sahip: Bataryadan kobalt ve lityumu, kameradan altın ve bakırı, ana karttan gümüş ve platini ayrıştırabiliyor.
Apple genelde ürünlerinde, çatışmaya hizmet eden materyaller kullandığı konusunda eleştirilirdi. Liam’ı duyurarak, aslında sürdürülebilirlik konusundaki kararlılığını göstermiş oldu. Burada bahsedilen çatışma mineralleri, özellikle Afrika’da yasa dışı pek çok oluşumun, ticaretinden faydalanarak kendini finanse ettiği mineraller: Kalay, tantal, tungsten ve altın. Bu oluşumların insan hayatına kasteden pek çok faaliyetleri bulunuyor.
Liam, Apple’ın Çevre, Politika ve Sosyal Girişimler Birimi üst düzey yöneticisi Lisa Jackson tarafından tanıtıldı. Sistem, 3 yıl boyunca test edildi ve geçen ay resmen kullanıma alındı. Cupertino’daki Apple genel merkezinin yakınında konumlanmış olan makine, 29 adet robotik modülden oluşuyor ve her 11 saniyede bir iPhone’u parçalarına ayırabiliyor. Avrupa için ikinci bir sistem kurulumu yapılması planlanıyor. Liam ilk olarak çöpe ayrışmış iPhone 6’ları geri dönüştürmeye odaklanacak. Diğer modelleri ayrıştırmak için uyarlanabilecek.
Jackson’ın şirketteki rolünün sorumluluğu ağır: yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği sayesinde iklim değişikliğine etkiyi en aza indirmek, daha doğa dostu malzemeler kullanmak ve kıymetli kaynakları korumak için yeni yöntemler keşfetmek. Jackson şöyle diyor: “Yenilikçilik, bir ürünün yaşam döngüsündeki her bir evre içinde hangi durumlardan geçtiğini göz önünde tutmak demektir. Liam artık iş görmeyen iPhone’unuzu ayrıştırıyor. Böylece içindeki malzemeler yaşam döngüsüne devam edebiliyorlar.”
iPhone cihazının uyarı modülünden çıkan tungsten, bir kesici alete dönüşebiliyor. Ya da içindeki gümüş, güneş enerjisi panellerine çevrilebiliyor. Tıpkı şirketin Thailand’daki faaliyetlerine enerji sağlayan örnekteki gibi…
Greenpeace, Apple’ın gösterdiği bu çabayı övdü. Öte yandan, bağımsız çöp dönüşümü yapan şirketlerin eline çok sayıda iPhone geçtiğine dikkat çekti. Greenpeace’in Bilgi Teknolojileri Analisti Gary Cook: “Parçalara ayırma işi bir robot tarafından kolayca yapılabiliyorsa bu güzel bir şey. Ancak esasen, yeniden kullanımın yaygın uygulanabilirliğini sağlamak için, bunu bir insanın daha kolay yapabileceği şekle getirmek de önemli.” diyor.
Liam tek başına yılda birkaç milyon iPhone’u parçalara ayırabilir. Apple’ın 2015 yılında sattığı iPhone adedinin 231 milyon olduğu düşünülürse bu sayı oldukça az.
Apple’ın Renew adlı programı, müşterilerini eski cihazlarını Apple Store’da veya online olarak geri dönüştürmeye teşvik ediyor. Apple’ın bu konudaki ilkesi: “Bir Apple cihazını geri dönüştürmek, o cihazı kullanmak kadar kolay olmalı.” şeklinde.