Parkinson, hastanın hareketlerini kısıtlayan nörolojik bir hastalıktır. Hikayemizin kahramanı Faii Ong, 24 yaşında Londra’da tıp öğrenimine devam ederken, Parkinsonlu bir hasta ile ilgilenmesi görevi verilmişti. Hastanın kasedeki çorbayı içmekte yaşadığı zorluğu gören Ong, hemşireye bu durum için ne yapılabileceğini sordu. Aldığı cevap: “Yapılacak bir şey yok.” oldu.
Şimdi 26 yaşında olan Ong, bu yanıtı kabullenmedi. Her 500 kişiden 1’inde görülen Parkinson’un, titreme yaratan etkisini gidermek için çözüm arayışına girdi. Elastik bantlar, ağırlıklar, yaylar, hidrolik mekanizmalar ve hatta basit robotik uygulamaların imkanlarını değerlendirdikten sonra, çocukluğundaki oyuncaklardan esinlenen daha basit bir çözümde karar kıldı: jiroskop (gyroscope) kullanmak. Jiroskop nesneler, bir defa bir düzlemde dönmeye başlayınca, o düzlemde dönmeye devam ederler. En basit örnek olarak topaç düşünülebilir. Topaç hızını korudukça dikey eksende sağa sola yatmaz, aynı şekilde dönmeye devam eder. Bisikletin daha yüksek hızlarda dengesini koruması, ama çok yavaşladığında dengede durmasının zorlaşması da bir başka örnek olarak gösterilebilir. Ong şöyle açıklıyor: “Jiroskopik özellikli mekanik nesneler, açısal momentumu tersine çevirerek, her zaman düz şekilde durmaya çalışırlar. Benim aklımdaki fikir, bu jiroskopların insan elindeki harekete anında ve orantılı şekilde direnç göstermesini sağlamaktı. Böylelikle bunu giyen bir eldeki titreme azalacaktı.”
Ong, Imperial College London’dan bir grup öğrenci ile birlikte çalışarak, üniversitenin prototip oluşturma laboratuvarında sayısız testler yaptı. Ürünün erken dönem prototipi, öngörüsünün doğru olduğunu kanıtladı. Prototip, “GyroGlove” olarak adlandırıldı. Kullanan hastalar ürünü takınca; eli, kıvamı yoğun bir şurup ortamına sokmuşsunuz hissi uyandırdığını söylüyorlar. Öyle ki: “Hareket etmesi serbest, ama yavaşlatılmış bir şekilde…” diyorlar. Laboratuvar ortamındaki testler, eldivenin titremeyi %90’a varan oranda azalttığını gösteriyor.
GyroGlove, eldivene plastik bir kaplama ile tutturulmuş minyatür, dinamik olarak ayarlanabilen bir jiroskop kullanıyor. Batarya ile çalışan cihaz kapatılıp açılabiliyor. Eldivenin etki yönü, ekseninde dönen bir ayarlı bir menteşe ve döner tabla ile belirleniyor. Bu iki aksam, küçük bir devre kartı ile kontrol ediliyor. Kendini düzeltmeye çalışan jiroskop, eldiveni takan kişinin hareketine aksi bir etkide bulunuyor.
Ürünün ilk prototipleri, boyut ve ses açısından iyileştirme gerektiğini gösteriyor. Buna rağmen Imperial College’de Kas ve İskelet Biyomekaniği Profesörü olan Alison McGregor, ürünün çok büyük potansiyel taşıdığını ve kullananların yaşam kalitesini iyileştirme anlamında önemli etkisi olacağını düşünüyor. Parkinsonla mücadele eden bir kuruluştan Helen Matthews bu görüşe katılıyor ve ekliyor: “GyroGlove, hastalar için bugün mümkün olmayan bilgisayar kullanma, yazma, yemek pişirme gibi günlük işleri görmeyi mümkün hale getirebilir.”
Ong’nin şirketi GyroGear, 2014’te dünyanın en büyük biyoteknoloji şirketleri yarışması olan OneStart’ta finale kadar ilerledi. Geçen yıl ise Avrupa Birliğinin en büyük teknoloji yarışması olan F Factor’de başarı kazandılar. Kazandıkları 10.000 £, geliştirme ve faaliyet giderleri için katkı sağladı.
Öte yandan, eldivenin ticari bir ürün olarak sunulabilmesi için bazı sorunların çözülmesi gerekiyor. Ong: “Jiroskopların çalıştıkları hıza göre doğru şekilde dengelenebilmesi gerekiyor. Dakikada binlerce devri, sessiz ve güvenilir şekilde yapabilmelerini sağlamak da başka bir zorluk.” diyor.
Eldivenin fiyatı ve satışa sunuş tarihi henüz netleşmedi. Yine de Ong ve arkadaşları, Birleşik Krallık’ta Eylül’den önce yaklaşık 550$ – 850$ arasında bir fiyatla piyasaya çıkacağını umuyorlar. Ong, elden sonra vücudun başka yerlerindeki titremeleri de ele almayı planlıyor: örneğin bacaklar. Ürünün ayrıca hastalık haricinde ameliyat, fotoğrafçılık ve hatta bazı sporlar gibi, titremeye duyarlı iş gerektiren alanlarda da kullanılabileceğini düşünüyor.
Ürünün Parkinson hastaları arasında umut yarattığı belirtiliyor. Kendisi de Parkinsonlu olan ve hayatını bu hastalıkla ilgili farkındalık yaratma ve mücadele etmeye adayan Sarah Webb: “Parkinson hastaları, günlük olarak birkaç ilaç almak durumdadır. Ancak bu, uzun vadede etkisizleşecek bir çözüm. GyroGlove ise çok farklı bir konsept: giyebildiğimiz, faydasını hemen hissedebileceğimiz ve hayatımızı kolaylaştıran bir ürün.” diyor.