İdeal bir dünyada hastalıklar, hızlı ve ucuz bir şekilde noninvazif örnekler alan cihazlarla tespit edilebilirdi.
Daha da önemlisi, henüz ilerlememiş ve semptomları vücuda yayılmaya başlamamış hastalıkların tespit edilebilmesi mümkün olurdu.
Yeni geliştirilen ve hastalıkları belirleyen nefes analizörüyle yukarıda bahsettiğimiz dünyaya büyük bir adım daha yaklaşıyoruz.
21 Aralık’ta ACS Nano gazetesinde yayımlanan çalışmaya göre bu cihaz, bir nefes örneği alarak Parkinson’ın iki tipi, Crohn hastalığı, kronik böbrek hastalığı ve bazı kanser tipleri de dahil olmak üzere 17 farklı hastalığı tespit edebiliyor.
“Modern dünyadaki en büyük zorluklardan biri, biz sağlıklı hissederken var olan hastalığın teşhisini koymak.” diyor bu nefes analizörünü geliştiren 56 kişilik ekibi yöneten ve Techion’da (İsrail Teknoloji Enstitüsü) çalışan profesör Hossam Haick. Haick, “Na-Nose” diye adlandırdıkları cihazın hastalıkları erken aşamada teşhis edebildiğini ve hatta ileride olası hastalık risklerini tespit edebileceğini söylüyor.
Dünyanın 9 noktasında 1.404 tane hasta ve sağlıklı kişi üzerinde denenen çalışmaya göre cihazın kesinlik oranı %86 olarak ölçülmüş ve henüz klinik olarak teşhis koymakta kullanılacak durumda değil. Fakat bu oran gelecek için oldukça iyi teşhis cihazlarının üretileceğini gösteriyor.
Hastalıkla Dolu Bir Nefes
Her nefes alıp verişimizde akciğerlerimizdeki karbondioksit, oksijenli temiz havayla yer değiştiriyor. Nefesimizde aynı zamanda havanın diğer bileşenleri, nitrojen ve kullanılmamış oksijen de bulunuyor. Fakat nefesimizde bundan çok daha fazlası var.
Araştırmacılar verilen her nefeste 100’den fazla madde olduğunu buldular ve bunların 13’ünün belirli hastalıklarla eşleşmiş olduğunu keşfettiler.
Yukarıdaki videoda Haick, bu teknolojiyi akıllı telefonlara da uyarlamaya çalıştıklarını söylüyor. Örneğin, telefon üzerinden bir konuşmada hastalıkların ilk aşamaları teşhis edilebilecek. Bu ne kadar kulağa korkutucu gelse de hastalıklar için erken teşhis hayati önem taşıyor. Bu teknoloji, akciğer kanseri gibi bir hastalıktan sonra hayatta kalma oranını %10’dan %70’e çıkarabilecek nitelikte.
Araştırmacılar henüz kullanıma hazır olmayan cihazın, yeni denenen materyallerle daha kesin sonuçlar vereceğini söylüdyor. Aynı zamanda araştırmacıların, bir kişide birden çok hastalık olma ihtimalinde cihazın nasıl bir sonuç vereceğini de tespit etmeleri gerekiyor.
Tüm bunlara rağmen bu cihaz, gelecekte çok daha yararlı teknolojilerin üretileceğinin habercisi.
Videoda, yine Technion’dan Nisreen Shehada, “Kanseri teşhis etmek oldukça zor bir süreç.” diyor. “Eğer teşhiste ağrısız bir adım yaratabilirsek, daha çok insanın test edileceğini ve erken teşhis sayesinde çok daha fazla hayatın kurtulacağını umut ediyorum.”